Την αυτοδίκαιη κατάργηση των ΝΠΔΔ, των Επιτροπών και των κοινωφελών επιχειρήσεων των δήμων προβλέπει σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού, κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων, παρακολούθηση επιδόσεων τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλες διατάξεις», που αναρτήθηκε στο opengov.gr για δημόσια διαβούλευση.
Κατάργηση ΝΠΔΔ, Επιτροπών και Κοινωφελών Επιχειρήσεων
Καταργούνται:
πάνω από 500 ΝΠΔΔ, μεταξύ των οποίων και τα ΚΑΠΗ,
οι Οικονομικές Επιτροπές,
οι Επιτροπές Ποιότητας Ζωής,
οι Σχολικές Επιτροπές,
οι Δημοτικές Επιτροπές,
οι Κοινωφελείς Επιχειρήσεις.
Με το νομοσχέδιο, που αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση και θα παραμείνει ανοιχτό σε σχολιασμό έως τις 26 Σεπτεμβρίου με στόχο να ψηφιστεί από τη Βουλή ως τις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, καταργούνται από 31/12/2023 πάνω από 500 Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) των δήμων, με τις αρμοδιότητές τους και το προσωπικό τους (καθώς και κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία) να μεταφέρονται στους οικείους δήμους. Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι το μέτρο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση δυσλειτουργιών που παρουσιάζουν τα νομικά πρόσωπα των δήμων, λόγω ελλιπούς στελέχωσης και διάσπασης των τοπικών υποθέσεων μεταξύ αυτών και του κεντρικού δήμου και μεταφέρονται στο οργανόγραμμα των δήμων. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν τα ΚΑΠΗ.
Καταργούνται οι Οικονομικές Επιτροπές και οι Επιτροπές Ποιότητας Ζωής των δήμων. Ενοποιούνται στις Δημοτικές Επιτροπές, στις οποίες μεταφέρονται οι αρμοδιότητες των δύο προς κατάργηση επιτροπών. Ανάλογες προβλέψεις εισάγονται και για τις Περιφερειακές Επιτροπές, οι οποίες αντικαθιστούν τις Οικονομικές Επιτροπές. Όλες οι παραπάνω διατάξεις θα ισχύσουν τη νέα αυτοδιοικητική περίοδο, δηλαδή από 1/1/2024.
Από 30/6/2024 -δηλαδή στο τέλος της σχολικής περιόδου που μόλις ξεκίνησε- καταργούνται οι πάνω από 600 σχολικές και δημοτικές Επιτροπές και οι αρμοδιότητές τους μεταφέρονται στον οικείο δήμο.
Ομοίως καταργούνται οι δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις. Ένας δήμος ωστόσο, διευκρινίζουν πηγές του υπουργείου Εσωτερικών, μπορεί με τεκμηριωμένο αίτημα να ζητήσει να μην καταργηθεί ένα ΝΠΔΔ και να παραμείνει ως έχει. Από τις διατάξεις του νομοσχεδίου εξαιρούνται δημοτικά περιφερειακά θέατρα (ΔΗΠΕΘΕ) και Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία. Το νομοσχέδιο δεν αφορά τις ΔΕΥΑ.
Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων νομικών προσώπων οι δήμοι μπορούν να συστήσουν επιτροπές, ενώ για θέματα των σχολικών επιτροπών θα πρέπει να συσταθούν υποχρεωτικά έως δύο επιτροπές, στις οποίες μετέχει τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος σχολικών μονάδων ή συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του οικείου δήμου.
Άλλες προβλέψεις
Οι δήμοι αποκτούν από 1/1/2024 τη συνολική αρμοδιότητα καθαριότητας του οδικού δικτύου (και παράπλευρων δρόμων, νησίδων και πρανών τους) εντός των διοικητικών ορίων τους (ακόμη και όσων η κατασκευή και συντήρηση ανήκει στις περιφέρειες).
Για κάθε ένα νομικό πρόσωπο που καταργείται αυξάνεται ο αριθμός των αντιδημάρχων κατά έναν, εφόσον ο μέσος όρος του προϋπολογισμού του καταργούμενου νομικού προσώπου των πέντε τελευταίων ετών είναι μεγαλύτερος του ενός εκατομμυρίου ευρώ.
Διευρύνονται οι τηλεσυνεδριάσεις
Διευρύνονται οι τηλεσυνεδριάσεις δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων «χάριν βελτίωσης του συστήματος διακυβέρνησης» των ΟΤΑ. Για τα δημοτικά συμβούλια περιορίζεται σε μόλις μία η υποχρεωτική διά ζώσης συνεδρίαση (δηλαδή με φυσική παρουσία όλων των αιρετών) τον μήνα, με τις υπόλοιπες συνεδριάσεις να μπορούν να γίνονται είτε με τηλεδιασκέψεις είτε με μικτό τρόπο (με τηλεδιάσκεψη και φυσική παρουσία). Με το ισχύον πλαίσιο μόνο μία συνεδρίαση μπορεί να είναι αυτή που διεξάγεται χωρίς φυσική παρουσία. Όσον αφορά στα περιφερειακά συμβούλια, απαλείφεται η υποχρέωση διά ζώσης συνεδριάσεων, οι οποίες μπορούν να διεξάγονται με καθέναν από τους παραπάνω τρεις τρόπους. Οι πολίτες δεν μπορούν έτσι να συμμετάσχουν ή να παρακολουθούν τα συμβούλια.
Τι θα γίνει με το προσωπικό
Το προσωπικό των καταργούμενων φορέων μεταφέρεται στον δήμο και παρέχει τις υπηρεσίες του με την ίδια σχέση εργασίας ή έμμισθης εντολής. Το μόνιμο προσωπικό κατατάσσεται σε αντίστοιχες με τα προσόντα του οργανικές θέσεις ανά κατηγορία και κλάδο/ειδικότητα, το δε προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου κατατάσσεται σε προσωρινές προσωποπαγείς θέσεις αντίστοιχης κατηγορίας και κλάδου/ειδικότητας, οι οποίες συστήνονται στον οργανισμό εσωτερικής υπηρεσίας του δήμου και καταργούνται κατά την με οποιονδήποτε τρόπο αποχώρηση του υπαλλήλου.
Η μεταφορά του προσωπικού, των πόρων και των αρμοδιοτήτων τους στον κεντρικό πυρήνα των δήμων θα διασφαλίσει «καλύτερη διαχείριση πόρων, βελτίωση της κατανομής αρμοδιοτήτων στο προσωπικό και οικονομίες κλίμακας από την ενοποίηση προμηθειών και υπηρεσιών», όπως τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση.