Πέθανε ο Φιντέλ Κάστρο και άρχισε πάλι ο καθείς να λέει τα δικά του… Κρίνουμε, όλο κρίνουμε. Κρίνουμε χωρίς να ξέρουμε, κρίνουμε βάσει στερεοτύπων, βάσει ιδεοληψιών, κρίνουμε χωρίς να βάζουμε το κάθε τι μέσα σε ένα context, χωρίς να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας τις συνθήκες που το διαμόρφωσαν.
Ο Κάστρο ήταν ένα πρόσωπο της Ιστορίας, μιας Ιστορίας εν πλήρη μεταβολή. Και η Κούβα μια χώρα σε εμπάργκο δεκαετιών, μια χώρα στην απομόνωση· η μεγαλύτερη τιμωρία στη φυλακή πριν τα βασανιστήρια. Πόσα πράγματα μπορεί κανείς να κάνει στην απομόνωση;
Εν πάση περιπτώσει, όσα και όσοι υπηρέτησαν την μαρξιστική ιδέα πεθαίνουν και πίσω τους αφήνουν ένα κενό. Δεν ευοδώθηκαν ποτέ οι ελπίδες αυτών που την πίστεψαν, αλλά και τίποτα νέο δεν γεννήθηκε ακόμα στον αντίποδα του καπιταλισμού.
Έτσι, όλοι οι εξαθλιωμένοι και οι απογοητευμένοι του κόσμου τούτου έχουν μείνει μετέωροι, ν’ αναζητούν από κάπου να κρατηθούν, κι ελλείψει οράματος στρέφονται προς οτιδήποτε «άλλο». Ας είναι και κωμικοτραγικό, ας είναι και γελοίο. Ας είναι ό,τι να ‘ναι.
Στην προσωπική ζωή του ο καθένας, όταν στερείται επιλογών και δυνατοτήτων, συχνά γίνεται αυτοκαταστροφικός. Παραιτείται, το ρίχνει στο ποτό και τα ναρκωτικά, την κλοπή, τον τζόγο, σκέπτεται ακόμα και την αυτοκτονία. Ακριβώς τα ίδια συμβαίνουν και στη μάζα. Μόνο που η συσκότιση του νου δεν απαιτεί καν ουσίες: επέρχεται αυτομάτως.
Στρεβλή αντιμετώπιση μίας στρεβλής πραγματικότητας.
Δεν αντιμετωπίζονται όμως έτσι τα προβλήματα. Σε ατομικό επίπεδο αυτό είναι σαφές· ακόμα κι αν δεν κάνουμε όσα χρειάζεται να κάνουμε, συνήθως ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε και κυρίως ξέρουμε τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουμε. Σε συλλογικό επίπεδο όμως μπερδευόμαστε πάρα πολύ.
Κι εκεί θέλω να καταλήξω, έτσι απλά, σε μια μικρή, χαζή προτροπή που ίσως μας βοηθήσει: όποτε σκεφτόμαστε για την πορεία της χώρας, της οικονομίας, της πολιτικής, του κόσμου όλου, ας προσπαθούμε να τα φέρνουμε λίγο στα μέτρα μας για να τα κατανοήσουμε.
Η θεωρητική σκέψη είναι πολύπλοκη και για λίγους. Η πρακτική σκέψη και η κοινή λογική είναι όμως για όλους. Ας μην τη σνομπάρουμε τόσο…