Η Αλεξία Ηλιάδου, εκδότρια της μηνιαίας τοπικής εφημερίδας «Νέοι Ορίζοντες» της Νέας Σμύρνης, που εκδίδεται αδιαλείπτως από το 1981, αρθρογραφεί στο NouPou προβλέποντας πώς θα μοιάζουν η πόλη της, τα νότια προάστια και, τελικά, η ζωή μας το 2033.
2033… παράξενο νούμερο για ημερομηνία. Όλες οι ημερομηνίες μετά το 2000 μου φαίνονται παράξενες: εξωπραγματικές, SciFi, επιστημονικής φαντασίας. Ένα τέτοιο άρθρο καλούμαι όμως να γράψω σήμερα: πώς φαντάζομαι τη Νέα Σμύρνη και τα νότια προάστια γενικότερα, σε 10 χρόνια από τώρα, δηλαδή το έτος 2033.
Αυτό που θα παίξει σίγουρα σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της ευρύτερης περιοχής είναι το έργο στο Ελληνικό και οι περιμετρικές εργασίες: η υπογειοποίηση της παραλιακής, οι γέφυρες, οι μαρίνες, οι χώροι πράσινου, το καζίνο αν τελικά γίνει, οι ουρανοξύστες που θα δεσπόζουν στον ορίζοντα του αττικού ουρανού. Τα πάντα ολόγυρα θα χρωματιστούν από το τεράστιο αυτό έργο.
Ήδη διακρίνουμε κάποιες από τις συνέπειες αυτής της προοπτικής, όπως π.χ. την εκτόξευση των τιμών στα ακίνητα των νοτίων προαστίων, γεγονός που κάποιοι το εκλαμβάνουν ως θετικό -και αυτοί δεν είναι βέβαια άλλοι από τους ιδιοκτήτες και τους εργολάβους- και κάποιοι ως αρνητικό που είναι οι νυν και οι μελλοντικοί ενοικιαστές.
Ο δήμαρχος Νέας Σμύρνης πραγματοποίησε πρόσφατα συνάντηση με διοικητικά στελέχη από την Κίνα που βολιδοσκόπησαν την κατάσταση, ώστε να μετακομίσουν μαζικά οικογένειες Κινέζων στην περιοχή για να εργαστούν ή να ανοίξουν επιχειρήσεις. Μόνο και μόνο αυτή η πληροφορία ίσως σας χτύπησε το καμπανάκι για το άμεσο μέλλον, ίσως και να σας θύμισε το Blade Runner, την ταινία-σταθμό του 1980 που προέβλεπε από τότε την κινεζοποίηση των πόλεων στον δυτικό κόσμο, αποδεικνύοντας για πολλοστή φορά πως η ζωή μιμείται την τέχνη και όχι μόνο το αντίθετο, όπως είθισται να πιστεύουμε.
Αυτό λοιπόν είναι ένα σημαντικό στοιχείο του μέλλοντος: η αλλαγή στη σύσταση του πληθυσμού που μαζί με την επιταχυνόμενη εξέλιξη της τεχνολογίας θα τροποποιήσουν άρδην την νοοτροπία και τις συνήθειες όλων των κατοίκων. Από ‘κεί και πέρα, ό,τι πρόκειται να συμβεί σε ολόκληρο τον κόσμο, θα συμβεί και στην Ελλάδα και στην Αθήνα και στα νότια προάστια, και μάλιστα ταυτοχρόνως. Τα κράτη θα υφίστανται στην ουσία μόνο ως εταιρίες περιορισμένης ευθύνης και η παγκοσμιοποίηση θα προχωρήσει περαιτέρω.
Η αύξηση του πληθυσμού, του προσδόκιμου της ζωής, αλλά και του πλούτου στον «δεύτερο και τρίτο κόσμο» της Ασίας και της Αφρικής, θα επιφέρει τεράστιες αλλαγές στην βιομηχανία των τροφίμων. Θα τρεφόμαστε κυρίως με τεχνητά επεξεργασμένες τροφές, όπως γίνεται σήμερα με τις οικόσιτες γάτες που τρώνε σε όλη τους τη ζωή μόνο ξηρά τροφή και παραμένουν υγιείς μέχρι τα βαθιά τους γεράματα. Το κρέας θα αποτελεί είδος πολυτελείας για λίγους πλούσιους ανθρώπους χωρίς οικολογική συνείδηση. Αλλά και βιολογικά είδη όπως το καλό ελαιόλαδο και τα φρούτα θα είναι δυσεύρετα και πανάκριβα, ενώ η σαφώς επερχόμενη λειψυδρία θα οδηγήσει σε μεγάλης έκτασης αφαλάτωση του θαλασσινού νερού.
Ο καιρός θα συνεχίσει να γίνεται όλο και πιο ζεστός, αλλά θα έχουν βρεθεί νέοι τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου. Η δε ενέργεια θα βασίζεται στις ΑΠΕ και κάθε πολυκατοικία θα έχει στην ταράτσα φωτοβολταϊκά ή κάτι συναφές και τεχνητούς οριζόντιους και κάθετους κήπους.
Πολλά από τα παραδοσιακά μαγαζιά θα πάψουν να υφίστανται με την σημερινή τουλάχιστον μορφή τους. Τα σούπερ-μάρκετ, τα φαστφουντάδικα, οι τράπεζες και πολλά άλλα σημεία πώλησης και παροχής υπηρεσιών θα λειτουργούν χωρίς καθόλου υπαλλήλους και οι αγορές μέσω internet θα γίνουν σχεδόν καθολικές. Τα avatar (εικονικοί χαρακτήρες) της τεχνητής νοημοσύνης θα περιλαμβάνουν βοηθούς, πωλητές, δασκάλους κ.α. με τους οποίους θα έ-χουμε επικοινωνία σα να μιλάμε με έναν πραγματικό άνθρωπο.
Η wearable (φορετή) τεχνολογία και τα ολογράμματα θα γεφυρώσουν τις εμπειρίες του πραγματικού κόσμου με την ψηφιακή μας ζωή -πιθανώς σε σημείο να τα μπερδεύουμε. Νέα, τεχνολογικά εξελιγμένα γυαλιά θα μας επιτρέπουν να αλληλοεπιδρούμε τρισδιάστατα με άλλους ανθρώπους, ψηφιακά αντικείμενα και πληροφορίες απευθείας μέσα στο οπτικό μας πεδίο -όπου και αν βρισκόμαστε.
Τα σπίτια θα είναι «έξυπνα» όπως στις ταινίες, η φωνή κάποιας τεχνητής ευφυίας θα σε καλωσορίζει μπαίνοντας και με φωνητικές εντολές θα ανάβεις τα φώτα, θα ανοίγεις τα παντζούρια, θα απενεργοποιείς τον συναγερμό, και ό,τι άλλο θέλεις να κάνεις μέσα στο σπίτι. Το ψυγείο θα σε ειδοποιεί για τα ψώνια που χρειάζεσαι να κάνεις και η ΑΙ θα σου υπενθυμίζει τι είναι καλό να τρως για να βελτιώσεις την υγεία σου ή την ψυχολογική σου διάθεση. Τα πάντα, δε, θα είναι πεντακάθαρα και αποστειρωμένα, διότι νέες επιδημίες θα ξεσπάνε από καιρό σε καιρό.
Επιστρέφοντας όμως σιγά-σιγά πίσω στην Αθήνα μας, στα αγαπημένα νότια προάστια και στη Νέα Σμύρνη, προσωπικώς εύχομαι να γίνουν παντού πεζοδρομήσεις και δεντροφυτεύσεις, τα μέσα μαζικής συγκοινωνίας να είναι αθόρυβα και τακτικά, ενώ τα αυτοκίνητα να κυκλοφορούν μόνο σε περίπτωση ανάγκης. Οι μετακινήσεις έτσι κι αλλιώς θα γίνονται μόνο για προσωπικές συναντήσεις, άσκηση ή αναψυχή, όλα τα υπόλοιπα θα πραγματοποιούνται κυρίως online.
Φαντάζομαι ατέρμονους ποδηλατόδρομους να συνδέουν την πλατεία με την παραλία, το Ίδρυμα Σταύρου Νιάρχου, τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Φιξ και η τέχνη εν γένει, η ομορφιά η ίδια, να γίνει αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας.
Επίσης εύχομαι να δημιουργηθούν νησίδες συγχρώτισης, συνδημιουργίας και αλληλεγγύης των κατοίκων, να εξαφανισθούν οι άστεγοι -όχι επειδή θα τους κρύψουμε κάπου αλλά επειδή δεν θα είναι πια άστεγοι και άποροι-, να εκλείψει η εγκληματικότητα και οι τοπικοί άρχοντες να διαχειρίζονται τις καταστάσεις των περιοχών τους χωρίς απώτερο σκοπό το προσωπικό τους όφελος.
Όμως αυτά τα τελευταία είναι περισσότερο εξωπραγματικά και φαντασίας από όλα τα προηγούμενα. Διότι όσο κι αν εξελίσσεται η επιστήμη και η τεχνολογία, η ανθρώπινη φύση παραμένει σχεδόν ίδια από τα αρχαία χρόνια έως σήμερα και κάπως έτσι θα παραμείνει… τουλάχιστον έως το 2033.
* Ο τίτλος αποτελεί παράφραση του τίτλου του μουσικού κομματιού των Zager & Evans «In the Year 2525».